Na biblijne rozważanie Listu do Kościoła w Pergamonie zapraszamy w
najbliższą niedzielę, 14 sierpnia do Starej Betoniarni w Gostyninie.
Pergamon po grecku znaczy
„twierdza” (niektórzy tłumaczą też słowo „pergam” jako związek lub małżeństwo).
Było to ważne miasto Azji Mniejszej w starożytności, w okresie rzymskim liczba
mieszkańców szacowana jest na ok. 120-160 tys. Miasto było usytuowane na
wzgórzu, ok. 28 km od Morza Egejskiego i w ten sposób stanowiło naturalną
twierdzę.
W Pergamonie, z powodu embarga
nałożonego na dostawy papirusu z Egiptu i brak materiału piśmiennego,
wynaleziono zastępczy materiał do pisania, czyli pergamin.
Miasto posiadało liczne
świątynie. Znane było z kultu Ateny[1],
Dionizosa[2],
Demeter[3]
i Zeusa[4].
Ołtarz poświęcony Zeusowi i Atenie Przynoszącej Zwycięstwo (Atenie Nikeforos)
był najsłynniejszym obiektem kultu.
W czasach rzymskich rozwinął
się w mieście kult cesarski poświęcony głównie Trajanowi (98-117 r. po Chr.).
W Pergamonie znajdowało się
również sanktuarium Asklepiosa[5]
(rzymski Eskulap), do którego przybywali ludzie, aby się leczyć. Czczony był tu
również inny bóg medycyny, Telesfor[6].
Pacjenci spali w jego świątyni, oczekując na uzdrowienie.
Mieszkała tutaj diaspora
żydowska w własną synagogą.
[1] W mitologii greckiej bogini mądrości, sztuki,
sprawiedliwej wojny oraz opiekunka miast, m.in. Aten
i Sparty. Jest jedną z dwunastu głównych bogów olimpijskich. Jej atrybutami były: włócznia i tarcza. Jej świętym zwierzęciem była sowa, a rośliną - oliwka.
i Sparty. Jest jedną z dwunastu głównych bogów olimpijskich. Jej atrybutami były: włócznia i tarcza. Jej świętym zwierzęciem była sowa, a rośliną - oliwka.
[2] Bóg płodności, dzikiej natury,
winnej latorośli i wina, reprezentujący jego upajający i dobroczynny wpływ. Syn
Zeusa i śmiertelniczki Semele. Na cześć Dionizosa odbywały się Dionizje, jego
kult sprawowały bachantki, które organizowały ekstatyczne misteria.
[3] Bogini płodności ziemi,
urodzaju, ziemi uprawnej, zbóż, rolnictwa; matka Kory (Persefony). Siostra
Zeusa, Posejdona, Hadesa, Hestii i Hery.
[4] W mitologii greckiej najwyższy z bogów. Był szóstym
dzieckiem Rei i Kronosa. Brat Hestii, Demeter, Hery (również jej mąż),
Posejdona i Hadesa. Władca błyskawic. Uosobienie najwyższej zasady rządzącej Wszechświatem.
Władca wszystkich bogów i ludzi. Jego atrybutami były złote pioruny, orzeł i
tarcza zwana egidą. Wychowały go nimfy górskie i koza Amalteja.
[5] Bóg sztuki lekarskiej
(medycyny); jeden z herosów.
[6] W mitologii greckiej, Telesfor był synem Asklepiosa. Jego imię oznacza „zakończyć pomyślnie”
i jest symbolem powrotu do zdrowia.
